Tijdelijk flexibel bouwen en grondbeleid

Tijdelijke woningen zijn snel te realiseren en kan één van de oplossingen zijn de woningnood tegen te gaan. Een normaal woningproject duurt van planning tot oplevering tussen de 5 en 7 jaar. Gemeenten, woningcorporaties en particulieren hebben wel terreinen beschikbaar. Tijdelijke woningen zijn verplaatsbaar en kunnen staan op locaties zonder woonbestemming.

Een tijdelijke eengezinswoning kost ongeveer €100.000,00 en om uit de kosten te komen is herplaatsing elders of een langere plaatsingstermijn noodzakelijk. Natuurlijk moet er wel goed gekeken worden welke woonvorm in welke omgeving past en welke doelgroepen goed kunnen samenwonen. “Het beleid van Blok” suggereerde in 2012 dat de woningmarkt af was, er hoefde nauwelijks meer te worden bijgebouwd. De huidige situatie is echter nijpend.

De maatschappij is aan het veranderen en verschillende soorten woningzoekers. De afgelopen jaren zijn we geconfronteerd met onverwachte gebeurtenissen en daarom zouden tijdelijke woningen als flexibele schil voor de woningmarkt nodig zijn. Er is zelfs een bank die de komende jaren twaalfduizend hoogwaardige flexwoningen wil bouwen en de belangstelling is enorm. De bank pacht de grond van bereidwilligen voor dertig jaar. Dus de bouwgrond blijft in eigendom en er wordt een langdurige woonzekerheid gegeven.

Met de opkomst van nieuwe, meer flexibele, bouwtechnieken lijkt het dat opbouwen, weer afbreken en elders weer opbouwen van woningen makkelijker en minder milieubelastend kan zijn. Het huidige grondbeleid van vooral de gemeenten is veelal passief en faciliterend, mede als gevolg van de bovenmatige winstverwachtingen rondom grondexploitatie. Gevolg van dat passieve beleid is dat er alle ruimte voor de markt is om strategische grondposities op te kopen en zo een sterke onderhandelingspositie richting de gemeenten krijgen. Hierdoor ontstaan hoge prijzen voor grond en bebouwing.

Via de wet voorkeursrecht kunnen gemeenten weer een actieve rol in het grondbeleid gaan nemen en zijn diverse keuzes rondom invulling mogelijk. Op dit moment is de erfpachtconstructie weer volop in het nieuws. Als de grond in handen is van de samenleving  dan is het uiteindelijk makkelijker om toekomstige functieverandering te realiseren. De ongerealiseerde waardestijging van de grond speelt dan geen rol meer bij de besluitvorming. Een erfpachtconstructie draagt bij aan het tegengaan van grondspeculatie en heeft voor de gebruiker van de grond als voordeel dat er geen financiering voor aankoop van grond nodig is. Tevens zorgt het erfpachtstelsel voor een stabiele kasstroom via de jaarlijkse canon.